WŁADZA RODZICIELSKA

CO TO JEST WŁADZA RODZICIELSKA

Władzą rodzicielską nazywamy stosunek prawny występujący między rodzicem a dzieckiem. Wiąże się ona z licznymi obowiązkami oraz prawami rodzica, związanymi z opieką, reprezentowaniem i dbaniem o interesy (także majątkowe) dziecka. Zgodnie z przepisami ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy, w ramach sprawowania pieczy nad dzieckiem rodzice „obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień”. Sprawowanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem oznacza również, że rodzic jest uprawniony do działania jako jego przedstawiciel ustawowy, czyli dokonywania czynności prawnych w imieniu dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym jednak oddzielnie, sąd opiekuńczy może określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem.

KIEDY POWSTAJE I USTAJE WŁADZA RODZICIELSKA

Władza rodzicielska powstaje naturalnie w chwili narodzin dziecka i trwa z reguły aż do osiągnięcia przez nie tzw. pełnoletności. Ustanie władzy rodzicielskiej nastąpić może jednak wcześniej, jeszcze przed osiągnięciem pełnoletności przez dziecko. Dzieje się tak w sytuacji :

- pozbawienia lub zawieszenia władzy rodzicielskiej w wyniku orzeczenia sądowego
- ustania stosunku rodzicielskiego w wyniku orzeczenia sądowego (w wyniku np. zaprzeczenia ojcostwa, przysposobienia bądź rozwiązania przysposobienia dziecka)
- zmiany w zakresie stanu osobowego dziecka bądź rodziców ( m.in. w przypadku śmierci rodzica lub dziecka, uzyskania przez dziecko pełnoletności, a także ubezwłasnowolnienia częściowego bądź całkowitego rodziców)

• Pozbawienie władzy rodzicielskiej – stosowane jest wówczas, gdy rodzice nadużywają swojej władzy rodzicielskiej, rażąco zaniedbują swoje obowiązki lub występują trwałe przeszkody w jej wykonywaniu. Przykładem takiej przeszkody jest skazanie rodzica na wieloletnią karę pozbawienia wolności.
• Ograniczenie władzy rodzicielskiej – sąd decyduje się na ograniczenie władzy rodzicielskiej, gdy dobro dziecka jest zagrożone. Może on wówczas poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego, a nawet zdecydować o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej. Ten ostatni stanowi najbardziej dolegliwy środek ograniczenia władzy rodzicielskiej, jaki sąd jest w stanie zastosować.
• Zawieszenie władzy rodzicielskiej – orzekane w przypadku wystąpienia czasowej, przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Przykładem przeszkody przemijającej jest choroba lub dłuższy wyjazd rodzica.